ลูกหลานควรรู้! วิธีป้องกันผู้สูงอายุเป็นผู้ป่วยติดเตียง
ลูกหลานควรรู้! วิธีป้องกันผู้สูงอายุเป็นผู้ป่วยติดเตียง
ในวัยสูงอายุ ร่างกายเริ่มเสื่อมถอย การเคลื่อนไหวช้าลง และอาจมีโรคประจำตัวที่ส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน
หากไม่ได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม วันนี้ผู้สูงอายุที่ยังเดินได้ ในวันข้างหน้าอาจกลายเป็น “ผู้ป่วยติดเตียง” ได้ในเวลาไม่นาน
แต่รู้ไหมว่า… ผู้ป่วยติดเตียงจำนวนมากสามารถป้องกันได้!
เพียงลูกหลานเข้าใจวิธีดูแลที่ถูกต้อง และใส่ใจสัญญาณเล็กๆ ที่เกิดขึ้นกับผู้สูงอายุในบ้านตั้งแต่เนิ่นๆ
สาเหตุหลักที่ทำให้ผู้สูงอายุกลายเป็นผู้ป่วยติดเตียง
1. หกล้ม กระดูกหัก ข้อติด
ผู้สูงอายุมีมวลกระดูกลดลง ทำให้หกล้มเพียงครั้งเดียวอาจถึงขั้นต้องนอนพักยาว
2. กล้ามเนื้ออ่อนแรงจากการไม่เคลื่อนไหว
การนั่งหรือนอนนิ่งเป็นเวลานาน ทำให้กล้ามเนื้อลีบ เดินหรือยืนได้ยากขึ้น
3. โรคเรื้อรัง เช่น เบาหวาน ความดัน หรืออัมพฤกษ์อัมพาต
หากควบคุมไม่ดี จะทำให้ระบบประสาทและกล้ามเนื้อทำงานผิดปกติ
4. ภาวะซึมเศร้า หรือขาดแรงจูงใจในการใช้ชีวิต
ผู้สูงอายุที่รู้สึกโดดเดี่ยว มักขาดพลังในการลุกขึ้นทำกิจกรรม
5. ขาดการดูแลหรือฟื้นฟูหลังเจ็บป่วย/ผ่าตัด
เมื่อไม่มีคนช่วยกระตุ้นให้เคลื่อนไหว อาการจะทรุดลงจนกลายเป็นภาวะติดเตียงในที่สุด
วิธีป้องกัน “ผู้สูงอายุไม่ให้กลายเป็นผู้ป่วยติดเตียง”
1. ส่งเสริมให้ “เคลื่อนไหวทุกวัน”
- กระตุ้นให้ลุก เดิน ยืดเหยียด หรือออกกำลังเบา ๆ เช่น เดินรอบบ้าน โยคะผู้สูงอายุ
- หลีกเลี่ยงให้นั่งหรือนอนนานเกิน 2 ชั่วโมงโดยไม่เปลี่ยนอิริยาบถ
2. ดูแล “อาหารและโภชนาการ”
- รับประทานอาหารครบ 5 หมู่ เน้นโปรตีน (ไข่ เนื้อปลา ถั่วเหลือง) เพื่อเสริมกล้ามเนื้อ
- ดื่มน้ำให้เพียงพอ และลดอาหารหวานหรือเค็มจัดเพื่อลดความเสี่ยงโรคเรื้อรัง
3. ตรวจสุขภาพเป็นประจำ
- ตรวจตา ตรวจหู ความดัน และระดับน้ำตาลในเลือดอย่างสม่ำเสมอ
- พบแพทย์ทันทีหากมีอาการชาหรืออ่อนแรงเฉียบพลัน เพราะอาจเป็นสัญญาณของโรคหลอดเลือดสมอง
4. ปรับสภาพแวดล้อมในบ้านให้ปลอดภัย
- ติดราวจับในห้องน้ำหรือบันได
- จัดทางเดินให้โล่ง ไม่มีพรมหรือสิ่งของที่อาจทำให้สะดุดล้ม
- ใช้ไฟสว่างเพียงพอในช่วงกลางคืน
5. ดูแล “ใจ” ของผู้สูงอายุ
- พูดคุย ให้ความรักและกำลังใจอยู่เสมอ
- ชวนทำกิจกรรมที่ชอบ เช่น รดน้ำต้นไม้ ทำอาหาร หรือฟังเพลง
- การมีปฏิสัมพันธ์กับลูกหลานช่วยลดความเหงาและเพิ่มแรงจูงใจในการใช้ชีวิต
หากดูแลเองไม่ไหว… การขอความช่วยเหลือไม่ใช่เรื่องผิด
หลายครอบครัวอาจไม่มีเวลาเพียงพอในการดูแลผู้สูงอายุอย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะผู้ที่เริ่มอ่อนแรง เคลื่อนไหวลำบาก หรือเพิ่งผ่านการผ่าตัด
ศูนย์ดูแลผู้ป่วยติดเตียงและผู้สูงอายุ มายลักษณ์ เนอร์สซิ่งโฮม
พร้อมให้การดูแลโดยทีมพยาบาลและผู้เชี่ยวชาญด้านเวชศาสตร์ฟื้นฟู ช่วยกระตุ้นการเคลื่อนไหว ฝึกกายภาพบำบัด และดูแลด้านโภชนาการอย่างเหมาะสม เพื่อให้ผู้สูงอายุกลับมามีคุณภาพชีวิตที่ดีอีกครั้ง
บทความที่คุณอาจสนใจ
ภาวะแทรกซ้อนที่ควรระวังในการดูแลผู้ป่วยติดเตียง
โรคหัวใจในผู้ป่วยสูงอายุ
สมุนไพรที่ดีต่อสุขภาพ สำหรับผู้สูงอายุ
การดูแลผู้ป่วยหลังผ่าตัด ตอนที่ 2